Kenmerken: Wederopbouwwijk / Visie en strategie
Locatie: Amsterdam, Westelijke tuinsteden
Opdrachtgever: Rijksplanologische Dienst
Datum: 1997-1998
Het studiegebied rond de Lelylaan biedt een goede gelegenheid om de consequenties van de nieuwe regionale positie van de Westelijke Tuinsteden te onderzoeken. De Lelylaan vormt samen met de Calandlaan één van de te reconstrueren radialen die ligt tussen de Sloterplas en het Rembrandtpark. In de studie is het merendeel van de bebouwing langs deze as – inmiddels verouderd en afgeschreven – weggedacht. Uitzonderingen zijn een woningbouwensemble van architect Berghoef en het Andreasziekenhuis, die een bijzondere architectonische en/of stedenbouwkundige kwaliteit hebben, en daarom als jonge monumenten in het voorstel zijn opgenomen. In het voorstel worden beide lanen in samenhang aangepakt; waarbij de Lelylaan wordt omgevormd tot een recreatieve route binnen een groensysteem, terwijl de Calandlaan wordt opgewaardeerd tot een volwaardige stadsstraat middels een menging en verdichting van functies. De opheffing van de Lelylaan leidt tot een reconstructie van de Calandlaan tot een 40 meter brede stadsstraat die de lokale centra van De Aker en Slotervaart via het Rembrandtpark verbindt met het Overtoomse veld en de Vondelparkbuurt. Naast de aanleg van de stadsstraat wordt tevens een groen netwerk uitgebouwd ter ondersteuning van een hoogwaardige leefomgeving. Het bestaat uit het Lelypark en het Lelyveld, een centrale groene ruimte van nieuwe clusters woon-werkgebouwen.
Bij de uitwerking van de lagere schaalniveau’s staat de verknoping van stedelijke ruimten centraal. Daarbij wordt uitgegaan van een heldere opeenvolging van open ruimten, met elk een duidelijk eigen karakter. Dit wordt bereikt door een begrenzing van de open ruimten, inrichting van het maaiveld en de continuïteit van routes voor langzaam verkeer. Verder is van belang een goede relatie tussen gebouw en maaiveld door programmering van gebouwplinten, situering van toegangen en uitwerking van de begane grond. Geïntegreerde parkeeroplossingen zijn hierbij een voorwaarde.
De functie van de Lelylaan als doorgaande ontsluitingsweg zal in de nabije toekomst worden over genomen door de Calandlaan, waardoor de Lelylaan kan worden omgevormd tot een langgerekt park als drager van ruimtelijke ontwikkelingen. Door geplande infrastructurele wijzigingen in het gebied in en rond de Westelijke Tuinsteden raken deze hun perifere positie ten opzichte van het stadscentrum kwijt en zullen opgenomen worden in een regionaal netwerk: de Westelijke Tuinsteden zullen een zelfstandige positie krijgen binnen een regionaal netwerk. Deze structurele wijziging van de positie en oriëntatie van dit gebied zal ook grote gevolgen hebben voor de distributie van stedelijke programma’s en werkgelegenheid. Door deze nieuwe situatie ontstaan er grootschalige opgaven voor reconstructie en herprofilering van met name de uit het AUP stammende radialen die de tuinsteden met de oude stad verbinden. Tevens liggen er opgaven voor de ontwikkeling van nieuwe radiale verbindingen.
Op het niveau van de infrastructurele netwerken in en rond het studiegebied worden voorstellen gedaan voor hun reorganisatie. Deze dienen een betere afwikkeling van verschillende verkeerssoorten, opheffing van barrièrewerking en vermindering van milieuoverlast. Tevens maakt deze reorganisatie een nieuwe distributie van woon- en werkprogramma’s mogelijk, waarbij optimalisatie van het openbaarvervoersknooppunt Lelylaan voorop staat. Het betreft hier de reconstructie van de Ring West, welke in het voorstel verdiept wordt aangelegd en het aanleggen van een parallelle ring voor het lokale verkeer. Door zijn uiterst goede ligging en bereikbaarheid (Schiphol, Zuid-as, Teleport, centrum) is deze locatie zeer geschikt voor een concentratie van grootstedelijke woon- en werkprogramma’s. Hier liggen dan ook kansen om de werkgelegenheidsontwikkeling en de locale economie een sterke impuls te geven. In combinatie met aanvullende voorzieningen als transferia en een nieuwe metro kan het gebied zich ontwikkelen tot een van de belangrijkste regionale centra langs de binnenring van Amsterdam.