Kenmerken: Centrumgebied / Stedenbouw
Locatie: Zuidelijk stationsgebied, Gouda Centrum
Opgave: Functioneel ontwerp voor de ontwikkeling en herinrichting van het zuidelijk stationsgebied.
Programma: Herinrichting stationsplein en omgeving met nieuw buseiland, nieuwbouw fietsenstallingen (ca. 3150 plaatsen), verbetering stationshal, versterken groenstructuur.
Opdrachtgever: Gemeente Gouda, ProRail, Nederlandse Spoorwegen
Samenwerking: Studio Diekema Landschapsarchitectuur, Corovum Advies en Sweco (inrichtingsplan), Movares (bouwplannen)
Fotografie: Jannes Linders
Datum: 2015-2017 (studies en stedenbouwkundig plan), 2017-2019 (ontwerp bouwplannen en inrichtingsplan), 2020-2022 (realisatie)
Verbindende schakel
De laatste jaren is veel geïnvesteerd om de Goudse spoorzone te verbeteren. De ontwikkeling van het zuidelijk deel is achtergebleven, waardoor de verbindende schakel tussen station en centrum ontbreekt. De afgelopen jaren is duidelijk geworden deze verbinding niet door de ontwikkeling van grootschalige functies kan worden gelegd. Bewoners en ondernemers hebben het idee naar voren gebracht om de verbetering van het zuidelijk stationsgebied als openbaarvervoersknooppunt te combineren met de ontwikkeling van een stadsfoyer. Een ontvangstruimte met een rode loper naar de binnenstad en een groene loper naar het park. Het functioneel ontwerp (2016) geeft een streefbeeld met eisen en randvoorwaarden voor deze ontwikkeling en is tot stand gekomen in samenspraak met belanghebbende partijen. Op basis van dit ontwerp is vervolgens het inrichtingsplan voor de buitenruimte uitgewerkt en is het bouwplan gemaakt voor de nieuwbouw van fietsenstallingen en aanpassing van het stationsgebouw.
Inpassing en structuur
Het gebied heeft een beperkte maat. Er is daarom gezocht naar een goede combinatie en menging van functies. Deze geïntegreerde aanpak past bij het uitgangspunt van de stadsfoyer. Het stationsplein krijgt een duidelijke ruimtelijke begrenzing. Aan de noordkant zijn tweelaagse fietsenstallingen aan weerszijden van het stationsgebouw gesitueerd. Deze bouwwerken vormen samen met de stationshal een langgerekte pleinwand. Aan de zuidkant zorgt een stevige bomenlaan tussen park en Kleiwegplein voor ruimtelijke continuïteit. Groene koppen met opvallende bomen markeren de overgangen van het stationsplein naar de stad. De kerk komt prominent aan het plein te liggen.
Verblijfsplekken
Binnen de grote ruimte van het stationsplein komen een aantal verblijfsplekken. Elke plek heeft een eigen karakter, verbonden met de functie in het grotere geheel: stationshal en voorplein, het nieuwe buseiland met een centraal perron voor alle halteplaatsen en het Bouwmeesterplein. Deze plekken fungeren als ‘stepping stones’ richting binnenstad. Aansluitend op het stationsplein krijgt de Vredebest een andere inrichting, met meer ruimte voor de voetganger.
Eenvoudige verkeerstructuur
De kunst is om de verkeersafwikkeling zo eenvoudig en overzichtelijk mogelijk te houden. Hiervoor zijn drie belangrijke keuzes gemaakt. Op de eerste plaats is gekozen voor een ‘halve knip’. Het gebied blijft per auto bereikbaar, terwijl het doorgaand autoverkeer voor de helft wordt verminderd. De tweede keuze is meer ruimte voor voetgangers en ruim baan voor fietsers. Het voetgangersdomein is vergroot en de fietser krijgt ruim baan. Tenslotte is gekozen voor menging van verkeerstypen. Zo ontstaat een eenvoudige en overzichtelijke inrichting, waarin de verschillende verkeersdeelnemers elkaar goed kunnen zien en zo rekening met elkaar kunnen houden.