Ruimtelijke visie Leeuwarden Oost

Aanleiding
De gemeente Leeuwarden heeft in het kader van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid het Programma Leeuwarden Oost opgezet. Dit programma richt zich op het verkleinen van de kloof tussen kansrijke en kansarme wijken door middel van verbeteringen in de fysieke leefomgeving, het bieden van betere toekomstperspectieven en het vergroten van veiligheid. Stadsdeel Leeuwarden Oost betreft de wijken Oud-Oost, Bilgaard, Vrijheidswijk, Heechterp-Schieringen en Camminghaburen.

Om richting te geven aan ruimtelijke ontwikkelingen en ambities, is een Ontwikkelprogramma Leeuwarden Oost opgesteld. Kern van dit Ontwikkelprogramma is een ruimtelijke visie. In deze ruimtelijke visie hebben we het gemeentelijk beleid van de verschillende domeinen, de investeringsagenda’s van de woningcorporaties en de wijkplannen van bewoners samengebracht en verbonden met de doorontwikkeling en verbetering van de stedenbouwkundige structuur van het stadsdeel en de wijken. Dat gebeurde in een interactief traject met verschillende gemeentelijke diensten, programmabureau Leeuwarden Oost en andere betrokkenen.

Stad van nabijheid
De ruimtelijke visie richt zich op het versterken van de bestaande kwaliteit en identiteit van de vijf wijken en focust op het vergroten van de ruimtelijke samenhang in het stadsdeel. De latente ambitie van het stedelijk beleid voor een ‘zachte stad’ hebben we verbonden met ruimtelijke voorstellen.

Leeuwarden Oost is ontstaan vanuit een concentrisch stadsmodel, waarbij de binnenstad werd omringd door twee schillen van woonwijken en een ringweg. Later werd de stadsrand verlegd en werden nieuwe woonwijken toegevoegd. Zo ontstond een breukvlak in de stadstructuur bij de Vrijheidswijk en sportpark Kalverdijkje. Door stadsvernieuwingsprojecten en infrastructuurveranderingen is de ruimtelijke samenhang op veel plekken verder verloren gegaan. Lange structuurlijnen zijn onderbroken en de openbare ruimte wordt vaak gedomineerd door autoverkeer.

Het herstel van deze samenhang is een belangrijke opgave. Dit vraagt om een integrale aanpak, waarbij projecten niet los van elkaar worden ontwikkeld, maar bijdragen aan een herkenbare, aantrekkelijke omgeving. Een sleutelproject is de doorontwikkeling van Kalverdijkje tot een open sportpark, met betere verbindingen en programmering die aansluit bij de sociale doelstellingen. Aan de randen zijn kansen voor verdichting. Dit stadspark is een nieuw focuspunt voor de omliggende wijken, maar ook een plek met stedelijke betekenis. Zo worden het imago en de identiteit van het stadsdeel versterkt.

Door in te zetten op ruimtelijke samenhang, sociale infrastructuur, verbindingen en aantrekkelijke openbare ruimte kan Leeuwarden Oost zich ontwikkelen tot een stad van nabijheid, waarin bewoners zich verbonden voelen met hun omgeving en waarin de leefbaarheid centraal staat.

Aan de hand van vijf thema’s is de visie voor Leeuwarden Oost op verschillende schaalniveau’s uitgewerkt: (1) Stadspark Kalverdijkje, (2) Groen verbinden, (3) Voorzieningen voor veerkracht, (4) Geduldig werken aan de basis, (5) Kansen voor mengen en verdichten.

Van visie naar projecten
De ruimtelijke visie heeft een globaal karakter. Ze is bedoeld om richting en samenhang te geven aan ruimtelijke ontwikkelingen. Projecten en initiatieven worden hieraan getoetst en kunnen vanuit deze visie worden vormgegeven. Elke locatie vraagt om een specifieke uitwerking, waarbij de gemeente regie voert en bewoners betrokken worden.

Omdat niet alles tegelijk kan, zijn prioriteiten gesteld. Sleutelprojecten spelen een centrale rol om verbetering concreet te maken. Op wijk- en stadsniveau gaat het om projecten zoals de herinrichting van Kalverdijkje, de versterking van groene verbindingen en de aanpak van de Archipelweg. Op buurtniveau kunnen dit ontmoetingsplekken of ontbrekende fietsverbindingen zijn. Allen gericht op een Mooi Leeuwarden Oost.